Tập đoàn này từng là biểu tượng cho sức mạnh công nghiệp-công nghệ tại đất nước mặt trời mọc.
Ngày 7 tháng 8 năm 2025, tạp chí Nhịp Sống Thị Trường đã đăng tải bài viết với tiêu đề “Nóng: Huyền thoại tủ lạnh, máy giặt, điều hòa 100 năm tuổi của Nhật Bản sắp bán mình do kinh doanh khó khăn”. Nội dung như sau:
Nhắc đến những tượng đài trong ngành công nghiệp điện tử Nhật Bản, Hitachi luôn là cái tên nổi bật. Với hơn 100 năm lịch sử, đây từng là biểu tượng cho sức mạnh công nghiệp-công nghệ tại đất nước mặt trời mọc, trải rộng từ lĩnh vực điện dân dụng, tàu cao tốc, hạt nhân cho đến các hệ thống điều khiển công nghiệp phức tạp.
Thế nhưng mới đây, một thông tin gây chấn động đã được Nikkei Asia đăng tải: Hitachi cân nhắc bán lại mảng điện gia dụng trong nước – nơi sản xuất tủ lạnh, máy giặt, điều hòa và thiết bị điện tử phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Mức định giá cho thương vụ rơi vào khoảng 100 tỷ yên, tương đương 680 triệu USD.
Trong bối cảnh ngành điện tử Nhật Bản đang đối mặt với sự cạnh tranh dữ dội từ Hàn Quốc, Trung Quốc,…, động thái này của Hitachi được xem như một bước rút lui khỏi lĩnh vực tiêu dùng truyền thống để dồn lực cho các mảng hạ tầng, phần mềm công nghiệp và trí tuệ nhân tạo – nơi mà hãng tin tưởng sẽ là tương lai bền vững hơn.
Mảng kinh doanh sắp được bán nằm trong công ty con Hitachi Global Life Solutions, vốn đạt doanh thu 367,6 tỷ yên trong năm tài chính 2024–2025. Dù doanh số có giảm nhẹ, lợi nhuận EBITDA của mảng này lại tăng 13% so với năm trước, chứng tỏ hiệu quả vận hành vẫn ổn định.
Tuy nhiên, theo giới phân tích, mảng điện gia dụng ngày càng trở nên ít hấp dẫn với những tập đoàn có tham vọng chuyển mình thành doanh nghiệp công nghệ lõi. Điều đáng chú ý là trong danh sách đối tác tiềm năng mà Hitachi có thể “chọn mặt gửi vàng”, các tên tuổi từ Hàn Quốc như Samsung Electronics và LG Electronics nổi lên như những ứng viên hàng đầu. Cả hai đều đang tích cực thâm nhập thị trường Nhật Bản – vốn trước đây là lãnh địa khó tiếp cận do tâm lý tiêu dùng “bảo hộ” và hệ thống phân phối nội địa rất chặt chẽ. Nếu thương vụ thành công, đây không chỉ là sự chuyển giao tài sản đơn thuần mà còn là bước ngoặt trong bản đồ cạnh tranh ngành điện tử khu vực.
Đây không phải lần đầu tiên Hitachi thực hiện cắt giảm và tái cấu trúc để hướng đến chiến lược mới. Trong suốt 15 năm qua, tập đoàn này đã bán hàng loạt mảng kinh doanh như sản xuất ổ cứng (HGST), truyền hình, máy ảnh, hệ thống điều hòa, thậm chí là cả ngành y tế và nhiên liệu. Đỉnh điểm của quá trình chuyển hóa chiến lược là việc đẩy mạnh phát triển nền tảng Lumada – một hệ sinh thái phần mềm và trí tuệ nhân tạo phục vụ các doanh nghiệp và tổ chức hạ tầng công nghiệp.
Lumada hiện nay không chỉ là bộ não vận hành của các hệ thống đường sắt, nhà máy điện, đô thị thông minh mà còn là “con gà đẻ trứng vàng” giúp Hitachi bứt tốc trên thị trường vốn. Từ năm 2022 đến 2024, giá trị vốn hóa thị trường của Hitachi tăng hơn ba lần, biến tập đoàn này thành một trong năm công ty có giá trị lớn nhất Nhật Bản.
Quyết định bán mảng điện gia dụng của Hitachi cần được nhìn nhận như một mảnh ghép trong bức tranh lớn hơn của ngành công nghiệp điện tử Nhật Bản. Trong giai đoạn hậu chiến, từ thập niên 1960 đến 1990, Nhật Bản từng là trung tâm công nghệ toàn cầu. Các công ty như Sony, Toshiba, Panasonic, Sharp… gần như thống trị thị trường TV, máy nghe nhạc, máy tính cá nhân và thiết bị gia dụng trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, từ đầu thế kỷ 21, cán cân công nghệ bắt đầu nghiêng về phía Hàn Quốc và Trung Quốc. Lý do không chỉ nằm ở chi phí sản xuất rẻ hơn, mà còn ở năng lực phản ứng linh hoạt. Trong khi Samsung và LG đổ tiền vào thiết kế chip, marketing toàn cầu và mở rộng chuỗi giá trị, nhiều tập đoàn Nhật Bản lại mắc kẹt trong hệ thống quản lý bảo thủ, chậm đổi mới. Kết quả là người tiêu dùng toàn cầu dần chọn những thương hiệu khác, còn các ông lớn Nhật Bản thì co cụm vào thị trường nội địa và mất dần thị phần quốc tế.
Trong một nỗ lực khôi phục vị thế, chính phủ Nhật Bản trong những năm gần đây đã tung ra hàng loạt gói kích thích, trong đó có chương trình hỗ trợ ngành bán dẫn quốc nội. Dự án Rapidus – nhà máy chip tiên tiến sản xuất bán dẫn 2nm tại Hokkaido – là ví dụ tiêu biểu. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của TSMC tại Kumamoto với nhà máy Fab 23 cũng được Tokyo hậu thuẫn mạnh mẽ.
Tuy nhiên, phần lớn các khoản đầu tư này lại tập trung vào lớp hạ tầng công nghệ lõi như thiết bị đo lường, hóa chất bán dẫn, cảm biến và robot tự động, thay vì hàng điện tử tiêu dùng – vốn đang ngày càng trở nên lỗi thời trong chiến lược công nghiệp quốc gia. Các công ty Nhật Bản giờ đây chuyển hướng sang vai trò hậu trường, cung cấp công nghệ cốt lõi cho những thương hiệu điện tử ngoại quốc. Đây là mô hình mà Hitachi đang theo đuổi.
Từ một tập đoàn từng có mặt trong mọi căn bếp, phòng khách, văn phòng của người Nhật, Hitachi giờ đây muốn đứng sau hệ thống đường sắt cao tốc, nhà máy năng lượng hạt nhân, thành phố thông minh và các cơ sở dữ liệu AI toàn cầu. Sự thay đổi đó có thể khiến người tiêu dùng bình thường ít nhắc đến cái tên Hitachi hơn trước, song lại là bước tiến chiến lược để tồn tại và phát triển.
Câu chuyện của Hitachi là tấm gương phản chiếu số phận của toàn ngành điện tử Nhật Bản. Một thời vang danh, giờ đây phần lớn các công ty đều đang vật lộn để tái định vị. Sharp bị mua lại bởi Foxconn, Toshiba chia tách, trong khi Panasonic rút khỏi smartphone và tập trung vào pin xe điện. Những cái tên từng tạo ra cuộc cách mạng công nghệ của thế giới nay đang tái sinh, với vai trò người xây dựng nền móng cho thế giới kỹ thuật số tương lai.
Trước đó, tạp chí Tri Thức đã đăng tải bài viết với tiêu đề “‘Trùm điện máy’ Hitachi bán mình”. Nội dung như sau:
Hitachi bán mảng kinh doanh thiết bị gia dụng tại Nhật Bản. Ảnh: Bloomberg.
Tập đoàn Hitachi đang xem xét khả năng thoái vốn khỏi mảng kinh doanh thiết bị gia dụng nội địa, trong bối cảnh công ty tiếp tục tái cấu trúc để tập trung vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng xã hội và giải pháp kỹ thuật số.
Theo Nikkei, Hitachi đã tiếp cận một số doanh nghiệp để thăm dò khả năng mua lại mảng kinh doanh này. Samsung Electronics được cho là một trong những bên thể hiện sự quan tâm nhiều nhất. Nếu đàm phán thành công, thương vụ có thể đạt giá trị tối thiểu 100 tỷ yên (khoảng 680 triệu USD).
Mảng hàng gia dụng do công ty Hitachi Global Life Solutions vận hành, chủ yếu tập trung vào thị trường nội địa Nhật Bản với các sản phẩm như tủ lạnh, máy giặt. Trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3, bộ phận này ghi nhận doanh thu 367,6 tỷ yên (2,49 tỷ USD), giảm 2% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao lại tăng 13%, đạt 39,2 tỷ yên (270 triệu USD).
Hitachi hiện tập trung vào các lĩnh vực như đường sắt, lưới điện, thiết bị công nghiệp và giải pháp công nghệ thông tin. Tập đoàn cũng đang đẩy mạnh chiến lược xoay trục sang mô hình kinh doanh xoay quanh nền tảng Lumada, hệ sinh thái IoT cung cấp giải pháp toàn diện từ phát triển đến vận hành và bảo trì.
Trong khi đó, ngành hàng gia dụng, vốn chủ yếu dựa vào doanh số bán lẻ một lần được xem là không phù hợp với định hướng phát triển doanh thu kỹ thuật số lâu dài của Hitachi.
Dù vậy, công ty vẫn để ngỏ khả năng duy trì hoạt động kinh doanh này trong nước. Theo các chuyên gia, thiết bị gia dụng vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn sự hiện diện thương hiệu của Hitachi trong lòng người tiêu dùng Nhật Bản.
Hitachi đang tập trung vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng xã hội và giải pháp kỹ thuật số. Ảnh: Bloomberg.
Thị trường hàng điện tử gia dụng Nhật Bản đang có dấu hiệu bão hòa. Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất điện tử Nhật Bản, tổng doanh số trong năm tài chính 2024 tăng 2,4%, đạt 2.580 tỷ yên (17,46 tỷ USD), chủ yếu nhờ nhu cầu tăng trong đại dịch và xu hướng tiêu dùng giá trị gia tăng. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng được dự báo sẽ chững lại do ảnh hưởng từ dân số già hóa.
Ngành hàng gia dụng từng là một trong những thế mạnh cốt lõi của các tập đoàn điện tử Nhật Bản. Tuy nhiên, từ thập niên 2010, nhiều doanh nghiệp châu Á đã vươn lên nắm thị phần lớn trên toàn cầu. Năm 2012, Haier của Trung Quốc mua lại mảng gia dụng của Sanyo Electric. Năm 2016, Midea thâu tóm mảng thiết bị gia dụng Toshiba, trong khi Foxconn tiếp quản Sharp. Hiện chỉ còn Panasonic và Mitsubishi Electric là 2 tập đoàn Nhật Bản còn duy trì hiện diện đáng kể trong lĩnh vực này.
Hitachi đang tái cơ cấu mạnh mẽ danh mục đầu tư. Năm 2020, hãng mua lại mảng lưới điện của ABB (Thụy Sĩ), tiếp đó là GlobalLogic (Mỹ) vào năm 2021. Song song, Hitachi cũng thoái vốn khỏi nhiều mảng không còn phù hợp chiến lược, trong đó có việc bán phần lớn cổ phần mảng thiết bị gia dụng quốc tế cho Arcelik dưới hình thức liên doanh.
“Không có điểm dừng cho tiến trình tái cấu trúc. Chúng tôi sẽ tiếp tục cải cách để đạt tăng trưởng bền vững”, ông Toshiaki Tokunaga, CEO của Hitachi khẳng định.
