Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết thêm thông tin về xuất nam giới có 2 con mà không có vợ được ưu tiên mua nhà ở xã hội.

Ngày 23.10, sau khi Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật Dân số và dự án Luật Phòng bệnh, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại Tổ về các dự án luật trên.

Theo tờ trình, Dự thảo luật có 1 điều về duy trì mức sinh thay thế. Theo đó, các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế gồm tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai, phụ nữ được nghỉ thêm 1 tháng, nam giới được nghỉ thêm 5 ngày làm việc khi vợ sinh con.

Dự thảo luật quy định hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người, phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi, phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp.

Dự thảo luật cũng ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ 2 con hoặc nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết.

Đây là nội dung nhận được nhiều sự quan tâm của đại biểu quốc hội, dư luận xã hội.

Phát biểu tại tổ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã làm rõ thêm các điểm mới và ý kiến của đại biểu liên quan tới dự án Luật Dân số.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, vấn đề dân số là một trong những vấn đề quan trọng và đã được đề cập trong nhiều văn kiện của Đảng, Nhà nước. Gần đây nhất, Nghị quyết 72-NQ/TW ngày 9.9.2025 của Bộ Chính trị cũng có nhiều định hướng quan trọng về chính sách dân số.

Theo Bộ trưởng, thời gian qua, chính sách dân số chủ yếu được triển khai thực hiện theo Pháp lệnh Dân số. Tuy nhiên, Việt Nam đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số và tỉ lệ sinh thay thế ngày càng giảm, đặt ra yêu cầu phải có những giải pháp căn cơ, cấp bách.
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết thêm thông tin về đề xuất “nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã mất” vào danh mục được ưu tiên xét mua nhà ở xã hội.
Đi vào một số vấn đề nổi bật nhiều ý kiến quan tâm, đối với chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội cho các đối tượng sinh đủ hai con, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, hiện nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn nên không thể mở rộng ưu tiên cho mọi đối tượng.

Nên khi xem xét không phải tất cả các đối tượng đăng ký mua nhà ở xã hội đều được duyệt nên điều 79 trong Luật Nhà ở có nêu một số đối tượng ưu tiên như người có công với cách mạng, người khuyết tật,…

Do đó, Bộ Y tế đề nghị bổ sung nhóm đối tượng “phụ nữ sinh đủ hai con” hoặc “nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã mất” vào danh mục được ưu tiên xét mua nhà ở xã hội, tương đương các đối tượng chính sách khác, nhằm khuyến khích duy trì mức sinh thay thế.

Mục tiêu là nhằm giúp các gia đình sinh đủ hai con có thêm điều kiện sinh hoạt ổn định.

“Chúng tôi đề nghị bổ sung thêm đối tượng ưu tiên là những gia đình mà phụ nữ sinh đủ hai con, hoặc nam giới có hai con đẻ mà người vợ đã qua đời. Nếu không, cứ xếp hàng như thế thì không biết bao giờ mới đủ điều kiện để mua nhà ở xã hội. Dự án Luật tiếp cận theo góc độ như vậy” – Bộ trưởng nói.

Bên cạnh đó, liên quan đến vấn đề mang thai hộ, Bộ trưởng cho rằng không nên đưa nội dung này vào dự án Luật Dân số. Vấn đề này sẽ được xem xét, tính toán dựa trên nhiều yếu tố kinh tế – xã hội để có quyết định phù hợp khi Quốc hội sửa đổi Luật Hôn nhân và Gia đình.

Liên quan đến các chính sách trong dự án Luật, Bộ trưởng cho biết Bộ Y tế rất mong muốn có những chính sách cụ thể, đặc biệt là chính sách hỗ trợ bằng tiền. Tuy nhiên, việc này cần được cân đối trên nhiều phương diện, đặc biệt là nguồn lực tài chính.

Ưu tiên đàn ông không vợ nuôi 2 con mua nhà ở xã hội: Nỗi lo biến tướng!

Đề xuất “ưu tiên mua nhà ở xã hội cho nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ” khơi lên nhiều tranh luận, mổ xẻ của các đại biểu Quốc hội khi bàn đến chính sách khuyến khích để giữ mức sinh thay thế.

Tại phiên thảo luận tổ sáng 23/10 về dự thảo Luật Dân số (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng quy định “ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội cho nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết” cần được rà soát kỹ để tránh hiểu sai và khó áp dụng trong thực tế.

Chính sách để khuyến khích giữ mức sinh

Theo dự thảo, Khoản 1, Điều 13 nêu rõ một trong các biện pháp duy trì mức sinh thay thế là “ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ hai con hoặc nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết”.

Đại biểu Hoàng Văn Bình (đoàn Lai Châu) cho rằng quy định này còn nhiều điểm chưa chặt chẽ. Ông đề nghị bổ sung cụm từ “trở lên” sau cụm “sinh con thứ hai” để mở rộng phạm vi khuyến khích sinh đẻ.
Ông Hoàng Văn Bình, đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Lai Châu (Ảnh: Nguyễn Hùng).

Riêng về nội dung ưu tiên mua nhà ở xã hội, ông Bình lưu ý: “Cụm từ “nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết” cần được nghiên cứu lại. Trong bối cảnh xã hội hiện đại, có nhiều tình huống phức tạp, không chỉ ly hôn hay vợ mất. Nếu quy định không rõ ràng, sẽ khó khăn khi thực hiện chính sách”.

Đại biểu Lê Xuân Thân (đoàn Khánh Hòa) cũng bày tỏ cùng quan điểm: “Cụm từ “nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết” như dự thảo vừa khó hiểu vừa có thể suy diễn, hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau.

Do đó, ban soạn thảo cần nghiên cứu, chỉnh sửa rõ hơn theo hướng bổ sung thêm tiêu chí tuổi của con (dưới 18 tuổi), và tình trạng của người cha (phải nuôi dưỡng, chăm sóc con của mình khi không còn mẹ”.

Chính sách có thể tạo tác dụng ngược?

Đại biểu Hoàng Quốc Khánh (đoàn Lai Châu) cho rằng việc duy trì mức sinh thay thế là cần thiết, song chính sách cần thống nhất, cụ thể và phù hợp với từng vùng, từng nhóm dân tộc.

Ông dẫn chứng thực tế ở một số địa phương vùng sâu vùng xa đang thực hiện chính sách hỗ trợ trẻ em vùng khó khăn bằng tiền hàng tháng.

“Chúng tôi rất đồng tình với chính sách hỗ trợ. Tuy nhiên, chính sách này vô tình khiến một số hộ gia đình ở vùng sâu, vùng xa hiểu sai, cho rằng sinh càng nhiều con càng có tiền hỗ trợ. Có nơi, một gia đình sinh đến 4–5 con. Tôi cho rằng chính sách phải thiết kế, quy định kỹ lưỡng, chặt chẽ, nếu không sẽ khuyến khích sinh nhiều quá mức, tạo gánh nặng cho y tế, giáo dục và an sinh xã hội.

Tôi cho rằng ngoài đưa ra các quy định hỗ trợ cần phải tăng cường truyền thông để người dân hiểu đúng bản chất”, ông Khánh nói.

Đại biểu Chamaléa Thị Thủy (đoàn Khánh Hòa) nhận định, dự thảo Luật đã đưa ra nhiều chính sách để khuyến khích mỗi cặp vợ chồng sinh đủ hai con như tăng thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính, hỗ trợ nhà ở, song việc thực thi còn vướng do hạn chế nguồn lực, đặc biệt tại các địa phương khó khăn.

“Tôi kiến nghị bổ sung nguyên tắc “thực hiện trong phạm vi khả năng cân đối của ngân sách nhà nước và địa phương” để bảo đảm tính khả thi”, bà Thủy nói.

Theo bà, chính sách dân số cần mang tính dài hạn, thay vì chỉ tập trung vào hỗ trợ tài chính ngắn hạn.

“Cần hướng tới các biện pháp bền vững như phát triển hệ thống trông trẻ, mầm non công lập và tư thục chất lượng cao, giảm gánh nặng cho phụ nữ sau sinh”, bà đề xuất.
Đại biểu Chamaléa Thị Thủy (Ảnh: Hồ Long).

Bà Thủy cũng kiến nghị xem xét giảm thuế thu nhập cá nhân cho các hộ gia đình sinh đủ hai con, coi đây là hình thức khuyến khích trực tiếp và phù hợp với xu hướng nhiều quốc gia có tỷ suất sinh thấp.

“Các chính sách này không chỉ giúp người dân yên tâm sinh con, mà còn góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu dân số”, đại biểu nhấn mạnh.

Nguồn: https://laodong.vn/thoi-su/ly-do-de-xuat-nam-gioi-co-2-con-ma-khong-co-vo-duoc-uu-tien-mua-nha-o-xa-hoi-1596873.ldo
https://dantri.com.vn/lao-dong-viec-lam/uu-tien-dan-ong-khong-vo-nuoi-2-con-mua-nha-o-xa-hoi-noi-lo-bien-tuong-20251023143854669.htm