Ở làng An Thọ, chuyện tình của Hiền – cô gái 22 tuổi, con ông bà Sáu – và Tâm, anh chàng 25 tuổi, con bà Bảy, là đề tài bàn tán xôn xao. Hiền xinh xắn, tính nết hiền lành, làm công nhân may ở khu công nghiệp gần làng. Tâm, con trai duy nhất của bà Bảy, làm nghề chạy xe ôm, tuy nghèo nhưng chịu khó, được bà con quý vì tính thật thà. Hai người yêu nhau được gần một năm, thường nắm tay nhau đi dạo trên con đường đê ven sông vào mỗi buổi chiều.
Mọi chuyện trở nên ầm ĩ khi Hiền có bầu. Tin đồn lan nhanh khắp làng, từ quán nước đầu xóm đến chợ cuối thôn. Ông bà Sáu, bố mẹ Hiền, tức tối vì con gái “chưa cưới mà chửa”, sợ mất mặt với bà con. Bà Sáu ngồi trước hiên nhà, thở dài: “Trời ơi, nhà nghèo mà còn mang tiếng, biết ăn nói sao với làng nước đây?”
Bên nhà Tâm, bà Bảy cũng không khá hơn. Nhà bà nghèo, chỉ có căn nhà ngói cũ kỹ và vài sào ruộng. Khi biết Hiền có bầu, bà gọi Tâm ra, quát: “Mày làm con Hiền có bầu, giờ phải cưới nó đàng hoàng! Nhà mình nghèo, nhưng không để người ta cười vào mặt!”
Tâm gật đầu lia lịa: “Mẹ yên tâm, con sẽ cưới Hiền. Con thương cô ấy, không để cô ấy khổ đâu.”
Nhưng vấn đề là nhà bà Bảy chẳng có gì đáng giá để làm lễ hỏi. Sau một đêm suy nghĩ, bà Bảy quyết định: “Thôi, nhà mình chỉ có hai nải chuối chín trong vườn, mang sang nhà ông Sáu hỏi cưới. Dù nghèo, mình phải có thành ý.” Tâm lo lắng: “Mẹ ơi, chỉ hai nải chuối, nhà bác Sáu chịu sao nổi? Người ta cười chết!” Bà Bảy gạt đi: “Cưới là cưới người, không phải cưới của. Miễn mày thương con Hiền, tao tin nhà ông Sáu sẽ hiểu.”
Sáng hôm sau, bà Bảy đội nón lá, tay xách hai nải chuối chín vàng, cùng Tâm bước sang nhà ông Sáu. Cả làng đổ xô ra xem, xì xào bàn tán. “Trời ơi, hỏi cưới mà có hai nải chuối? Nhà bà Bảy nghèo tới mức đó sao?” – bà Tư, hàng xóm, đứng trước cổng nhà ông Sáu, nói to. “Đúng là nhục cho nhà ông Sáu, con gái có bầu trước, giờ nhà trai mang mỗi chuối sang!” – một người khác thêm vào.
Tại nhà ông Sáu, không khí căng thẳng. Bà Bảy đặt hai nải chuối lên bàn, giọng nhỏ nhẹ: “Thưa ông bà, nhà tôi nghèo, không có gì nhiều. Hai nải chuối này là tấm lòng thành, mong ông bà cho thằng Tâm cưới con Hiền. Tụi nó thương nhau, lại sắp có cháu, tôi hứa sẽ chăm lo cho con Hiền chu đáo.”
Bà Sáu nhìn hai nải chuối, mặt đỏ gay, quát: “Bà nói gì? Hỏi cưới con gái tui mà có hai nải chuối? Bà coi nhà tui là cái gì? Đồ nghèo kiết xác mà đòi cưới con tui à?” Ông Sáu, dù trầm tính, cũng lắc đầu: “Bà Bảy à, nhà tôi cũng không giàu, nhưng hỏi cưới thế này là khinh nhau quá. Con Hiền có bầu, tụi tui đã nhục, giờ bà làm thế này, cả làng cười vào mặt tụi tui!”
Tâm cúi đầu, lí nhí: “Bác Sáu, bác gái, cháu xin lỗi. Nhà cháu nghèo, nhưng cháu thương Hiền thật lòng. Cháu hứa sẽ làm lụng, chăm sóc Hiền và con.” Hiền ngồi trong buồng, nghe mẹ mắng nhà Tâm, chỉ biết khóc thút thít.
Bà Bảy cố giữ bình tĩnh: “Tôi biết nhà mình không xứng, nhưng xin ông bà nghĩ cho tụi nhỏ. Chuối này là của nhà trồng, sạch sẽ, thành tâm. Mong ông bà chấp nhận.”
Nhưng bà Sáu không chịu, chỉ tay ra cửa: “Bà mang chuối về đi! Không có chuyện cưới xin gì hết! Con Hiền là con tui, tui tự lo, không cần nhà bà!” Bà Bảy lặng lẽ xách hai nải chuối về, Tâm cúi đầu đi theo, cả làng đứng ngoài cổng chỉ trỏ, cười cợt.
Tin đồn nhà bà Bảy “hỏi cưới bằng hai nải chuối” lan khắp làng An Thọ. Cả làng gọi Tâm là “thằng chuối”, còn bà Bảy bị chế giễu là “bà mẹ chồng keo kiệt”. Nhà ông Sáu càng thêm xấu hổ, quyết không gả Hiền cho Tâm, dù Hiền khóc lóc van xin. Bà Sáu tuyên bố: “Thà tao nuôi con mày một mình, còn hơn gả cho cái nhà đó!”
Cái kết bẽ bàng
Một tháng sau, làng An Thọ xôn xao vì một tin động trời. Ông Ba, trưởng thôn, trong một buổi họp làng, công bố một chuyện khiến cả làng sững sờ: Tâm không phải cha của đứa bé trong bụng Hiền!
Hóa ra, cách đây vài tháng, Hiền từng đi làm ở khu công nghiệp và quen một người đàn ông tên Long, làm quản lý ở xưởng may. Long hứa hẹn đủ điều, khiến Hiền xiêu lòng. Khi Hiền có bầu, Long bỏ đi, không một lời từ biệt. Hiền hoảng loạn, không dám nói với ai, chỉ biết tìm Tâm – người yêu cô thật lòng – để chia sẻ. Tâm, dù biết sự thật, vẫn quyết định đứng ra nhận đứa bé là con mình, vì thương Hiền và không muốn cô mang tiếng.
Bà Bảy, khi biết chuyện, vẫn đồng ý để Tâm cưới Hiền, dù nhà nghèo. Hai nải chuối không phải vì keo kiệt, mà vì bà muốn thể hiện sự chân thành, chấp nhận Hiền bất kể quá khứ. Nhưng nhà ông Sáu, vì sĩ diện và hiểu lầm, đã thẳng thừng từ chối.
Sự thật được phanh phui khi Long, gã quản lý, vô tình bị bắt vì một vụ lừa đảo ở thị trấn. Trong lúc khai báo, hắn thừa nhận đã khiến Hiền có bầu và bỏ rơi cô. Tin này đến tai ông Ba, rồi lan ra cả làng. Cả làng An Thọ bàng hoàng, quay sang nhìn nhà ông Sáu với ánh mắt khác.
Bà Sáu, người từng mắng bà Bảy thậm tệ, giờ ngồi thẫn thờ trước hiên. Ông Sáu thở dài: “Tụi mình sai rồi. Thằng Tâm nó tốt, vậy mà mình khinh nó, khinh cả bà Bảy.” Hiền khóc nức nở, quỳ xin bố mẹ: “Con xin lỗi. Tâm biết hết, nhưng anh ấy vẫn muốn cưới con. Con sai, nhưng anh ấy không sai!”
Cả làng kéo đến nhà bà Bảy xin lỗi. Bà Tư, người từng cười cợt hai nải chuối, nắm tay bà Bảy: “Tui xin lỗi bà. Nhà bà nghèo nhưng tấm lòng cao cả. Tụi tui mới là đồ hẹp hòi!” Ông Ba, thay mặt làng, nói: “Bà Bảy, thằng Tâm đúng là người đàn ông tử tế. Mong bà tha thứ cho tụi tôi.”
Nhưng cái kết thật sự bẽ bàng với nhà ông Sáu. Dù họ đến xin lỗi và mong bà Bảy cho Tâm cưới Hiền, bà Bảy nhẹ nhàng từ chối: “Cảm ơn ông bà, nhưng thằng Tâm nhà tôi không muốn cưới nữa. Nó nói, tình thương không thể ép buộc. Hiền còn trẻ, để con bé tự lo cho tương lai.” Tâm, đứng bên mẹ, chỉ nói: “Cháu thương Hiền, nhưng cháu không muốn cưới vì thương hại. Cháu xin phép dừng lại.”
Nhà ông Sáu quay về trong tủi hổ. Cả làng, từng cười cợt hai nải chuối, giờ nhìn bà Bảy và Tâm với sự kính nể. Hai nải chuối ấy, hóa ra, không phải biểu tượng của sự nghèo khó, mà là tấm lòng cao cả của một gia đình sẵn sàng bao dung. Còn nhà ông Sáu, vì sĩ diện và vội phán xét, đã tự đẩy mình vào cảnh bẽ bàng, mất đi một người con rể quý hơn vàng.
