Tháng nào tôi cũng đưa cho con dâu 2 triệu tiền lương hưu để đi chợ nấu nướng. Tôi nghĩ, mình già rồi, chỉ mong có bữa cơm tươm tất sum vầy cùng con cháu. Vậy mà hôm trước ăn cơm, thấy miếng thịt hơi mỡ, tôi chỉ buột miệng góp ý:

– “Lần sau con mua thịt nạc hơn một chút nhé, ăn thế này khó nuốt lắm.”

Tưởng chỉ là lời nhắc nhở nhẹ nhàng, nào ngờ con dâu quay mặt đi, không nói không rằng. Sáng hôm sau, nó đi chợ mua đúng một mớ cá ươn về nấu canh. Tôi nhìn bát canh tanh nồng bốc khói mà cầm đũa không nổi, tức nghẹn cả cổ.

Bực quá, tôi nghĩ: “Nuôi ong tay áo mất rồi. Đã chẳng biết ơn, còn giận dỗi kiểu trẻ con.” Thế là tôi quyết không đưa tiền nữa, để xem nó xoay xở ra sao.

Nhưng đúng 3 ngày sau, con trai tôi bất ngờ gọi tôi xuống phòng khách. Nó ngồi nghiêm mặt, bên cạnh là con dâu đang chống nạnh, đôi mắt ánh lên vẻ đắc thắng. Con trai nhìn tôi, giọng như ra lệnh:

– “Từ nay, mẹ không cần đưa tiền cho vợ con nữa. Nhưng mẹ cũng không cần phải nấu ăn, góp ý hay can thiệp vào chuyện chợ búa trong nhà. Mẹ chỉ việc ăn, còn lại mặc kệ chúng con. À… và thêm một điều: mẹ đừng mong giữ khư khư tiền hưu, sau này để làm gì. Con thấy tốt nhất là mẹ đưa luôn cho vợ con giữ hộ, kẻo… tiêu không khéo.”

Tôi chết lặng, hai tai ù đi, không tin nổi chính đứa con trai tôi nuôi nấng mấy chục năm trời lại thốt ra những lời như vậy. Con dâu thì ngồi đó, mỉm cười nửa miệng, như vừa thắng được một ván bài lớn.

Ngực tôi nhói lên, nước mắt cứ thế ứa ra. Chỉ trong khoảnh khắc, tôi hiểu mình đã trở thành gánh nặng trong chính ngôi nhà của mình, còn những đồng tiền ít ỏi ấy… chỉ là lý do để họ lộ rõ bộ mặt thật.

Cả đêm, tôi nằm suy nghĩ. Ngôi nhà này — người đứng tên sổ đỏ không ai khác ngoài tôi. Hồi chồng mất, tôi bán mảnh đất ngoài quê, gom góp, mua căn nhà này để con trai lấy vợ có chỗ ở. Tôi thương con, tin tưởng nên để chúng ở chung, chứ chưa hề sang tên cho ai. Giờ thì tốt rồi, chúng nghĩ tôi già, dễ sai khiến, quên rằng mọi thứ trong tay vẫn là của tôi.

Sáng sớm hôm sau, tôi ra ngân hàng lấy lại cuốn sổ tiết kiệm, rồi đến văn phòng công chứng, hỏi thủ tục thu hồi quyền sử dụng tạm thời và yêu cầu trả lại tài sản đang cho ở nhờ. Cô nhân viên nhìn hồ sơ, xác nhận:
– Dạ, sổ đỏ vẫn đứng tên bác. Nếu họ không phải đồng sở hữu, bác có toàn quyền định đoạt.

Tôi mỉm cười, một nụ cười bình thản mà bao năm rồi mới có lại.

Chiều hôm đó, khi hai vợ chồng nó đi làm về, thấy tôi đang ngồi đợi ở phòng khách, mặt họ biến sắc. Tôi đặt sổ đỏ lên bàn, giọng dứt khoát:

– Mẹ có chuyện muốn nói.
– Chuyện gì thế mẹ? – con trai hỏi, giọng dè dặt.

Tôi nhìn thẳng:
– Căn nhà này là của mẹ, đứng tên mẹ. Từ ngày mai, mẹ không cho các con ở nhờ nữa. Hai đứa có thể dọn ra thuê nhà, tự lo cho nhau, để xem khi không có mẹ “can thiệp”, cuộc sống của các con dễ dàng đến mức nào.

Con dâu há hốc mồm, mặt tái mét:
– Mẹ… mẹ đuổi vợ chồng con thật à?

Tôi bình tĩnh đáp:
– Không phải đuổi. Là trả lại đúng những gì các con muốn. Các con nói mẹ không cần góp ý, không cần lo toan, vậy thì mẹ cũng không cần phải nuôi chỗ ở cho những người coi thường mình.

Con trai tôi đứng bật dậy, giọng lạc đi:
– Nhưng… mẹ ơi, vợ con đang mang bầu, chúng con biết đi đâu bây giờ?

Tôi nhìn thẳng vào mắt nó, ngắt lời:
– Ngày các con nói mẹ “đừng can thiệp”, sao không nghĩ đến điều đó? Mẹ đã sống khổ cả đời, giờ chỉ muốn yên ổn. Mẹ không trách, nhưng mẹ không thể dung túng.

Tôi đưa ra thời hạn rõ ràng:
– Trong 10 ngày, hai con dọn đi. Sau đó mẹ sẽ cho thuê lại nhà. Tiền thuê, mẹ sẽ dùng để đi du lịch, thăm bạn bè – điều mà bao năm mẹ chưa từng làm vì phải lo cho các con.

Không khí trong phòng đặc quánh lại. Con dâu mặt trắng bệch, con trai cúi đầu im lặng. Tôi bước về phòng, đóng cửa, để mặc họ tự đối diện với hậu quả.

Mười ngày sau, đúng hẹn, hai vợ chồng kéo vali ra khỏi nhà. Trước khi đi, con trai nhìn tôi, giọng run run:
– Mẹ… con xin lỗi. Con sai rồi. Chỉ vì sĩ diện mà con để vợ con hỗn láo, để mẹ phải chịu tủi nhục như vậy. Xin mẹ cho con cơ hội sửa.

Tôi không trả lời, chỉ nhìn hai đứa, lòng dẫu xót xa nhưng vẫn phải cứng rắn.
– Khi nào các con biết trân trọng mẹ thật lòng, biết quý trọng mái nhà này, lúc đó hãy quay lại. Còn bây giờ, mẹ cần sự bình yên, không phải những lời xin lỗi giả tạo.

Tôi khóa cổng lại, đứng nhìn bóng hai đứa khuất dần. Gió thổi qua hiên nhà, mang theo mùi hoa nhài thoang thoảng. Tôi thấy lòng nhẹ bẫng.

Hai tháng sau, nghe tin vợ chồng chúng đi thuê trọ ở khu ngoại ô, vừa chật chội vừa đắt đỏ, lương tháng nào cũng không đủ. Con dâu từng kênh kiệu nay phải dậy sớm bán đồ online, con trai thì đi làm thêm buổi tối.

Một chiều, tôi nhận được tin nhắn:

“Mẹ ơi, con nhớ cơm mẹ nấu. Con hiểu rồi. Nhà mà không có mẹ… không còn là nhà nữa.”

Tôi đọc, khẽ mỉm cười.
Bài học nào cũng có cái giá của nó.
Và đôi khi, cách yêu thương lớn nhất của một người mẹ – chính là biết buông tay đúng lúc, để con mình biết sợ và biết trân trọng.