Tại một ngôi làng nhỏ ven sông Hồng, có cô gái tên Lan, vừa tròn 19 tuổi. Lan là con gái út trong một gia đình nông dân giản dị. Cô đang học năm nhất đại học ở Hà Nội, chuyên ngành văn học. Với vẻ đẹp dịu dàng, mái tóc dài đen nhánh và đôi mắt sáng long lanh, Lan luôn là tâm điểm của bạn bè. Nhưng trái tim cô lại rung động trước một người đàn ông lớn tuổi hơn hẳn – anh Minh, 42 tuổi, một kỹ sư xây dựng đã ly hôn và sống một mình ở ngoại ô Hà Nội.

Họ gặp nhau tình cờ tại một quán cà phê ven hồ Tây. Lan đang ngồi đọc sách, còn Minh đến uống cà phê đen sau giờ làm. Một cơn mưa bất chợt khiến họ phải trú chung dưới mái hiên. Từ cuộc trò chuyện vụn vặt về thời tiết, họ dần khám phá ra nhiều điểm chung: niềm đam mê sách vở, yêu thích những bài thơ của Nguyễn Du, và cả nỗi cô đơn trong cuộc sống bận rộn. Minh kể về những năm tháng lang bạt khắp các công trường xây dựng, từ miền Bắc đến miền Nam, còn Lan chia sẻ giấc mơ trở thành nhà văn. Chỉ sau vài lần gặp gỡ, tình yêu đã nảy nở như một bông hoa bất ngờ giữa mùa thu se lạnh.

Nhưng tình yêu ấy không dễ dàng. Khi Lan thú nhận với gia đình, bố mẹ cô – ông bà Trường và Hoa – lập tức phản đối kịch liệt. “Con còn trẻ, sao lại yêu một người đàn ông lớn tuổi thế? Anh ta hơn con hơn hai chục tuổi, bằng tuổi chú bác nhà mình rồi!”, ông Trường quát lên, mặt đỏ bừng vì giận. Bà Hoa, người mẹ dịu dàng nhưng cương quyết, cũng khuyên nhủ: “Lan ơi, cuộc đời con còn dài, đừng vội vàng. Gia đình mình chỉ muốn con hạnh phúc với một người phù hợp thôi.” Anh chị em Lan cũng can ngăn, lo lắng cho em gái. Họ sợ chênh lệch tuổi tác sẽ khiến Lan khổ sở, rằng Minh chỉ là một gã đàn ông từng trải, có thể lợi dụng sự ngây thơ của cô.

Dù vậy, Lan kiên quyết. “Con yêu anh ấy thật lòng, không phải vì tiền bạc hay địa vị. Anh Minh là người tốt, anh ấy hiểu con hơn bất kỳ ai.” Cô khóc lóc, van xin, thậm chí dọa bỏ nhà nếu không được chấp nhận. Minh cũng không nao núng. Anh nói với Lan: “Anh sẽ chứng minh cho gia đình em thấy tình yêu của chúng ta là chân thành. Dù phải chờ đợi bao lâu, anh cũng chấp nhận.” Họ tiếp tục gặp nhau lén lút, những buổi chiều dạo bước bên hồ Gươm hay ngồi trên cầu Long Biên ngắm sông Hồng cuồn cuộn chảy. Tình yêu ấy như dòng sông quê hương, mạnh mẽ và bền bỉ, bất chấp mọi trở ngại.

Sau nhiều tháng đấu tranh, Lan quyết định dẫn Minh về nhà ra mắt chính thức. Đó là một buổi tối cuối thu, trời Hà Nội se lạnh, lá vàng rơi đầy sân. Gia đình Lan tụ họp đông đủ: bố mẹ, anh chị và cả mấy đứa cháu nhỏ. Lan hồi hộp nắm tay Minh bước vào nhà. Minh ăn mặc lịch sự, cầm theo bó hoa hồng và hộp bánh kẹo làm quà. “Chào bác trai, bác gái. Cháu là Minh, bạn trai của Lan. Cháu đến để xin phép hai bác cho chúng cháu tìm hiểu nhau nghiêm túc.”

Ông Trường nhìn Minh với vẻ mặt nghiêm nghị, định mở lời hỏi han. Nhưng bà Hoa, vừa bước ra từ bếp, nhìn thấy Minh thì đột ngột đứng sững. Khuôn mặt bà tái mét, đôi mắt mở to kinh ngạc. “Trời ơi… không thể nào…”, bà thì thầm, rồi bất chợt ngã quỵ xuống sàn nhà. Cả nhà hoảng loạn, Lan hét lên: “Mẹ! Mẹ sao vậy?” Ông Trường vội vàng đỡ vợ dậy, lay lay: “Hoa ơi, tỉnh lại đi!” Minh cũng lao đến, lo lắng: “Bác gái, bác sao thế?”

Bà Hoa dần tỉnh lại, nhưng nước mắt đã giàn giụa trên má. Bà không nói gì, chỉ run run đưa tay ôm chầm lấy Minh, siết chặt như sợ mất. “Con… con là… Minh phải không? Con trai của chị Lan năm xưa?” Minh ngỡ ngàng, lùi lại một bước: “Bác… bác biết con?” Cả nhà im bặt, không hiểu chuyện gì xảy ra. Lan lo lắng hỏi: “Mẹ, anh Minh là ai vậy mẹ?”

Bà Hoa lau nước mắt, giọng nghẹn ngào kể lại. Đó là câu chuyện từ hơn 30 năm trước, vào những năm 1980, khi dịch tả hoành hành khắp miền Bắc. Bà Hoa lúc ấy mới 20 tuổi, sống ở một làng quê nghèo thuộc tỉnh Thái Bình. Dịch bệnh cướp đi nhiều mạng người, làng xóm hoang tàn. Bà Hoa cũng nhiễm bệnh, nằm liệt giường, tưởng chừng không qua khỏi. Lúc đó, có một người phụ nữ tên Lan – bạn thân từ thời thiếu nữ – đã liều mình chăm sóc bà. Chị Lan nấu cháo, sắc thuốc, thậm chí dùng cả thân mình che chắn cho bà khỏi những cơn sốt rét run. Nhờ chị, bà Hoa thoát khỏi lưỡi hái tử thần.

Nhưng số phận nghiệt ngã. Chị Lan nhiễm bệnh từ chính việc chăm sóc bạn. Trước khi ra đi, chị nắm tay bà Hoa, thều thào: “Hoa ơi, chị đi rồi… Hãy chăm nom thằng Minh giúp chị. Nó mới 10 tuổi, đừng để nó mồ côi.” Bà Hoa hứa sẽ làm hết sức. Nhưng sau tang lễ, làng quê hỗn loạn vì dịch bệnh, gia đình chị Lan tan tác. Thằng bé Minh bị họ hàng đưa đi đâu mất, bà Hoa tìm kiếm mãi không thấy. Bà trở về Bắc Ninh, lập gia đình với ông Trường, sinh con đẻ cái, nhưng nỗi day dứt về lời hứa năm xưa vẫn ám ảnh bà. Bà đặt tên con gái út là Lan, để tưởng nhớ người bạn thân đã cứu mạng mình.

Giờ đây, ngồi trong ngôi nhà ấm cúng, bà Hoa nhìn Minh, giọng run run: “Con có vết sẹo sau tai phải không? Năm xưa, con nghịch ngợm, ngã từ cây xoài xuống, mẹ con – chị Lan – khâu vết thương cho con bằng chỉ tự may.” Minh sờ tay sau tai, nơi có vết sẹo mờ mờ hình lưỡi liềm. Anh xúc động, nước mắt lăn dài: “Đúng rồi bác… Con nhớ mẹ kể về người bạn thân tên Hoa, người mà mẹ yêu quý nhất. Sau khi mẹ mất, con bị chú thím đưa lên Hà Nội, rồi lang bạt khắp nơi. Con không ngờ… lại gặp bác ở đây.”

Cả nhà lặng đi vì câu chuyện kỳ lạ. Ông Trường vỗ vai Minh: “Thì ra là vậy… Cậu là con trai của ân nhân cứu vợ tôi. Trời đất sắp đặt thật khéo.” Lan ôm mẹ, khóc nức nở: “Mẹ ơi, con không ngờ tình yêu của con lại đưa anh Minh về với gia đình mình.” Bà Hoa mỉm cười qua nước mắt: “Đây là duyên phận, con ạ. Mẹ không ngăn cản nữa. Minh là con trai của chị Lan, cũng như con trai mẹ vậy.”

Từ đó, mọi thứ thay đổi. Gia đình chấp nhận Minh như một thành viên. Ông Trường mời Minh về làng giúp đỡ xây dựng cầu đường, tận dụng kinh nghiệm kỹ sư của anh. Minh chuyển về Bắc Ninh sống, gần gũi với Lan và bà Hoa. Họ tổ chức đám cưới giản dị nhưng ấm áp, dưới tán cây đa đầu làng. Bà Hoa tự tay may áo dài cho con dâu, và luôn kể cho cháu chắt nghe về người bạn thân năm xưa.

Năm tháng trôi qua, Lan và Minh có một cuộc sống hạnh phúc. Lan tốt nghiệp đại học, trở thành nhà văn, viết nên cuốn sách về câu chuyện tình yêu của họ, lấy tên “Vết Sẹo Duyên Phận”. Minh vẫn làm việc chăm chỉ, nhưng giờ đây anh có một gia đình thực sự. Bà Hoa, cuối cùng cũng hoàn thành lời hứa với người bạn cũ, sống những ngày tháng bình yên bên con cháu. Tình yêu của Lan và Minh không chỉ vượt qua khoảng cách tuổi tác, mà còn nối liền những số phận lạc lõng, chứng minh rằng duyên phận luôn có cách đưa những người thân yêu trở về bên nhau.